* حمله به تأسیسات اتمی کاملاً محکوم است

گروسی درباره تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: در این باره ۲ مساله جداگانه وجود دارد؛ اول، حمله به نیروگاه اتمی متاسفانه رایج شده و این به ‌دلیل جنگ اوکراین است. دوم، طی کنفرانس‌های عمومی آژانس این حملات محکوم شده است، پس من فکر می‌کنم حمله به تاسیسات اتمی کاملا محکوم و غیرقانونی است. مدیرکل آژانس درباره سفرش به ایران گفت: ما می‌خواهیم با ایران یک گفت‌وگوی جدی داشته باشیم. مسائلی بود که باید با هم صحبت می‌کردیم اما کار تمام نشده است و همچنان گفت‌وگوها ادامه دارد. گروسی درباره اهداف آژانس و برنامه‌هایش درباره مسائل هسته‌ای رژیم صهیونیستی گفت: بازرسی‌های آژانس بر اساس توافقات با کشورهای عضو آژانس است و ایران هم یکی از اعضای آژانس است. از جامعه ایران می‌خواهیم درک کند بابت این بازرسی‌ها، چون این موارد بر اساس توافقات «ان پی تی» است و اسرائیل جزو «ان‌پی‌تی» نیست و توافق دیگری با آنها داریم اما از نظر من همه کشورها باید جزو «ان‌پی‌تی» باشند.

* اطلاعات درزکرده برنامه هسته‌ای ایران

مدیرکل آژانس درباره اطلاعات درزکرده برنامه هسته‌ای ایران به رسانه‌ها توضیح داد: بگذارید اینطور به شما بگویم؛ هر وقت خبری مبنی بر درز گزارشات به گوش من می‌خورد، عصبانی می‌شوم اما به‌عنوان مدیرکل نمی‌توانم گزارشات اعضا را چک کنم اما مورد خوشایندی نیست.

* توافق ما کمک‌کننده به برجام خواهد بود

گروسی درباره  تضمین‌های آژانس گفت: هیچ‌وقت از آژانس به ‌عنوان یک ابزار سیاسی استفاده نشده است و نخواهد شد. تحت دستور عمل هیچ کشوری ما کار نکردیم و شورای حکام داریم که عملکرد ما بازبینی می‌شود. ما به حرف‌های دیگران عمل نمی‌کنیم و ضروری است با یکدیگر گفت‌وگو و همکاری کنیم. برجام در دستور کار قرار دارد و توافق امروز ما کمک‌کننده به برجام خواهد بود.

* بیانیه مشترک سازمان انرژی اتمی و آژانس

در پایان سفر ۲ روزه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و دیدار و مذاکره با مقامات عالی‌رتبه کشور، سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بیانیه مشترکی صادر کردند. در متن این بیانیه آمده است: این نشست‌های سطح بالا به اهمیت برداشتن گام‌هایی به منظور تسهیل همکاری‌های گسترده‌تر جهت تسریع در حل مسائل پادمانی باقیمانده به نحو مقتضی، پرداخت. ۲ طرف اعتقاد دارند چنین تعاملات مثبتی می‌تواند راه را برای توافق‌های گسترده‌تر میان دولت‌های عضو هموار کند. سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره موارد زیر به توافق رسیدند:

۱ - تعاملات بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران با روحیه همکاری و با رعایت کامل صلاحیت‌های آژانس و حقوق و تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس موافقتنامه‌های جامع پادمانی صورت خواهد گرفت.

۲- درباره مسائل پادمانی باقیمانده مربوط به ۳ مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقیمانده اعلام کرد.

۳ - ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانکه مقتضی باشد فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که بزودی در تهران برگزار می‌شود، میان ۲ طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت.

* گروسی: پیشرفت قابل توجهی حاصل شد

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شامگاه شنبه پس از بازگشت از تهران در فرودگاه وین گفت: با ایران توافق کردیم که اجازه دسترسی به اطلاعات و مکان‌ها به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده شود.

رافائل گروسی در ادامه گفت: نشست‌های فنی با طرف ایرانی بزودی برگزار خواهد شد و برخی تجهیزات نظارتی در ایران بزودی راه‌اندازی می‌شوند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اضافه کرد: سایت فردو به بازرسی بیشتر نیاز دارد و ما شدت بازرسی در آنجا را افزایش خواهیم داد. بازرسی‌ها از سایت فردو 50 درصد افزایش خواهد داشت که پیشرفت بسیار مهمی از نظر شفافیت به شمار می‌آید و تجهیزات نظارتی فعالیت‌های هسته‌ای در تعدادی از اماکن دوباره نصب می‌شود. وی گفت: تلاش خواهیم کرد در سریع‌ترین زمان ممکن تحقیقات درباره ذرات هسته‌ای پیدا شده در سایت‌های اعلام نشده انجام شود. گروسی اضافه کرد: چیزی که مهم بوده این است که ما روی بازرسی‌ها، دسترسی به افراد و دسترسی به مواد به خصوص توافق کردیم که این یک تغییر است. وی افزود: من فکر می‌کنم ما به آغاز اجرای اقدامات بسیار سختگیرانه در ایران نزدیک شده‌ایم. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اضافه کرد: معتقدم یک پیشرفت قابل توجه، حداقل از نظر گفت‌وگوی من با دولت ایران ثبت شده است. فکر می‌کنم شنیده شدم و امیدوارم بزودی نتایج را ببینیم. خواهیم دید.

***

سیدمحسن حسینی: انتخابات ریاست‌جمهوری نیجریه به عنوان بزرگ‌ترین دموکراسی قاره آفریقا در حالی هفته گذشته برگزار شد که طبق گزارش‌ها «احمد تینوبو» نامزد حزب حاکم این کشور به عنوان فرد پیروز در انتخابات معرفی شد.

قاره آفریقا طی یکی دو دهه گذشته به عرصه رقابت و نفوذ قدرت‌های خارجی تبدیل شده است و سرمایه‌گذاری کلان چین در کشورهای آفریقایی زنگ خطر را برای کشورهای غرب بویژه آمریکا به صدا درآورده است. از این رو نتیجه انتخابات در کشوری مثل نیجریه که پرجمعیت‌ترین کشور قاره آفریقا و یکی از اصلی‌ترین منابع نفت و گاز قاره سیاه است، برای واشنگتن و دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور بسیار مهم است. 

تحرکات و اقدامات ایالات‌متحده و مقامات ارشد واشنگتن در آستانه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در نیجریه نشان‌دهنده اهمیت نتیجه این انتخابات برای واشنگتن از یک سو و همچنین مداخله آشکار این کشور در روند انتخابات نیجریه است. 

1- در مناسبات بین‌المللی موارد کمی را سراغ داریم که رهبران یک کشور قبل از برگزاری انتخابات در کشور دیگر درباره آن رسما بیانیه بدهند یا با انتشار ویدئو درباره انتخابات کشوری دیگر برای مردم آن تعیین تکلیف کنند! اما مقامات آمریکایی در آستانه انتخابات نیجریه به شکلی پرحجم درباره انتخابات ریاست‌جمهوری نیجریه بیانیه صادر کردند. «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا یک هفته قبل از انتخابات با انتشار بیانیه‌ای در وبسایت کاخ سفید از نامزدهای این انتخابات خواست نتیجه انتخابات را بپذیرند و از انتقال مسالمت‌آمیز قدرت حمایت کنند! همچنین «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه، «سامانتا پاور» مدیر سرویس کمک‌های خارجی و «لیندا توماس گرینفیلد» نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل با انتشار یک پیام ویدئویی درباره انتخابات نیجریه اظهارنظر کردند و در ظاهر مردم را تشویق به شرکت در انتخابات و تعیین آینده سیاسی خود کردند.

2- به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها خواستار حفظ وضع موجود در نیجریه بودند و اگرچه بایدن و دیگر مقامات آمریکایی در موضع‌گیری‌های خود تاکید کردند از هیچ نامزد یا حزبی در این انتخابات حمایت نمی‌کنند اما این بیشتر شبیه جک و طنز است که آمریکا در راه رضای خدا و دموکراسی در یک کشور آفریقایی اینقدر دست و پا بزند و بیانیه صادر کند. شواهد و مدارک نیز نشان‌دهنده دخالت و سوگیری آشکار واشنگتن در انتخابات نیجریه است. بسیاری از فعالان سیاسی و کاربران توئیتر در واکنش به انتشار مواضع مقامات آمریکایی درباره انتخابات نیجریه با طعنه و کنایه خطاب به مقامات آمریکایی گفتند ما نمی‌توانیم باور کنیم نتیجه انتخابات نیجریه توسط شما دزدیده نشود. یک روزنامه‌نگار نیجریه‌ای به نام «علی الاحمد» هم گفته: «شما حامی محمد بوحاری تروریست بودید، پدرخوانده بوکوحرام و عامل قتل عام جمعی مردم نیجریه».

تحرکات مقامات آمریکایی قبل از برگزاری انتخابات در نیجریه مشابه مواضع آنها قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ در ایران بود. تنها تفاوت آن این است که در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران فرد مورد حمایت واشنگتن در انتخابات شکست خورد و آمریکایی‌ها تلاش کردند با راه‌اندازی فتنه و شورش پساانتخاباتی انتقام خود را از مردم ایران بگیرند اما اکنون به نظر می‌رسد در نیجریه نتیجه انتخابات باب میل آنهاست و نیازی به چنین تحرکات یا شورش و بلوا نیست. 

3- تقریبا بر کسی پوشیده نیست واشنگتن طرفدار پیروزی نامزد حزب حاکم نیجریه یعنی احمد تینوبو بود. ۲ روز قبل از برگزاری انتخابات، 18 نامزد حاضر در رقابت‌های انتخاباتی با امضای یک توافقنامه صلح متعهد شدند نتیجه انتخابات را بپذیرند و ضمن حمایت از انتقال مسالمت‌آمیز قدرت، اعتراضی به نظرات کمیسیون انتخابات نیجریه نداشته باشند. توافقی که برخی معتقدند با ابتکار آمریکا و تحت فشارهای این کشور به نامزدهای انتخابات دیکته و تحمیل شد، چرا که دولت آمریکا تنها کشوری بود که بلافاصله بعد از امضای آن، با موضع‌گیری رسمی از این صلحنامه صراحتا حمایت کرد. سفارت آمریکا و متحدان این کشور در ابوجا با انتشار بیانیه‌ای از این توافق استقبال کردند و بر پرهیز از هرگونه خشونت قبل و بعد از برگزاری انتخابات تاکید کردند. بایدن و دیگر مقامات آمریکایی نیز آشکارا از این توافقنامه حمایت کردند که نشان‌دهنده اطمینان خاطر آنها از نتیجه انتخابات بود. گرینفیلد و بلینکن با بیان اینکه «آمریکا روی موفقیت مردم نیجریه سرمایه‌گذاری کرده است» تلویحا به مردم این کشور هشدار دادند نامزد مورد حمایت آنها باید پیروز انتخابات باشد در غیر این صورت حمایت واشنگتن را از دست خواهند داد و آینده سیاسی مردم این کشور به ناکجاآباد خواهد رسید.

4- مساله شیعیان نیجریه یکی دیگر از عوامل اهمیت نیجریه برای مقامات آمریکایی است. ترس و وحشت آمریکا از نفوذ شیعیان در قاره آفریقا به رهبری آیت‌الله شیخ زکزاکی باعث شده واشنگتن با فشار به رژیم حاکم بر نیجریه دست به سرکوب گسترده شیعیان این کشور بزند. محمد بوحاری، رئیس‌جمهور فعلی نیجریه با خوش‌خدمتی به آمریکا از سال 1393 رویکرد نسل‌کشی شیعیان این کشور را در پیش گرفت و با وجود اعتراضات مکرر مردمی، این رویه از سوی رژیم حاکم همچنان ادامه دارد. ادامه این روند یعنی مقابله خشونت‌آمیز با خیزش شیعیان نیجریه و قاره آفریقا و سرکوب آن مستلزم ادامه سیاست‌های فعلی در نیجریه است و این یکی از دلایل محکم آمریکا در حمایت از احمد تینوبو بود. در نیجریه تینوبو را پدرخوانده سیاست می‌خوانند؛ کسی که در پشت پرده نقش زیادی در پیروزی محمد بوحاری در انتخابات سال‌های 2015 و 2019 داشت. 

آمریکا و رژیم صهیونیستی و رهبران سعودی با حمایت از سرکوب شیعیان در نیجریه به دنبال جلوگیری از بسط و توسعه نفوذ جنبش‌های شیعی در قاره آفریقا هستند و تلاش می‌کنند از آنچه در غرب آسیا طی چند دهه گذشته رخ داده، در آفریقا جلوگیری کنند. بعد  از پایان ماموریت بوحاری، احمد تینوبو عامل آنها برای تحقق و پیشبرد این هدف در سال‌های آینده است.

5- در نیجریه بیش از 50 درصد مردم مسلمان هستند و یک جنبش ریشه‌دار شیعی در این کشور در حال رشد و توسعه است. از سوی دیگر این کشور پرجمعیت‌ترین کشور قاره آفریقاست و منابع سرشار نفت و گاز این کشور را به غول اقتصادی آفریقا تبدیل کرده است و از جایگاه ژئوپلیتیکی مهمی در نظام بین‌الملل برخوردار است. نفوذ چین به عنوان اصلی‌ترین رقیب اقتصادی غرب در قاره سیاه به واسطه سرمایه‌گذاری‌های کلان روز به روز در حال افزایش است. اگر این پازل‌ها را در کنار هم بگذاریم بهتر می‌توانیم نگرانی آمریکا در قبال نیجریه و البته تلاش آنها برای مداخله آشکار در انتخابات این کشور را درک کنیم!

چین آمریکا را نخستین «تهدید هسته‌ای» در جهان خواند و واشنگتن را متهم کرد به دنبال حفظ سلطه نظامی خود بر دیگر کشورهاست. مائو نینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین دیروز در نشست روزانه خود با خبرنگاران به اظهارات اخیر مشاور امنیتی ارشد رئیس‌جمهور ایالات متحده پاسخ داد. این مقام آمریکایی اخیرا مدعی شده بود واشنگتن و متحدانش باید روی کاهش تهدیدات هسته‌ای چین سرمایه‌گذاری کنند. خانم مائو در این مورد گفت: «تهدید هسته‌ای نامیدن چین بهانه‌ای مناسب برای ایالات متحده است تا زرادخانه هسته‌ای خود را گسترش دهد و سلطه نظامی خود را حفظ کند». او همچنین با تاکید بر اینکه پکن بر خلاف واشنگتن، یک سیاست هسته‌ای محتاطانه و مسؤولانه را حفظ کرده، ادامه داد: «این آمریکاست که منبع اصلی تهدید هسته‌ای در جهان محسوب می‌شود». موضع‌گیری هسته‌ای اخیر چین علیه آمریکا در عین حال واکنشی غیرمستقیم است به نشست روز جمعه وزیر خارجه آمریکا با همتایان هندی، ژاپنی و استرالیایی‌اش در دهلی‌نو در چارچوب ائتلاف نظامی چهارجانبه کواد که از آن تحت عنوان «ناتوی آسیا» یاد می‌شود. آنتونی بلینکن و همتایانش در ائتلاف کواد بیانیه‌ای صادر کردند که در آن استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای غیرقابل قبول خوانده شده است. این در حالی است که از این ۴ کشور، آمریکا و هند رسما دارای کلاهک هسته‌ای هستند و استرالیا اخیرا در چارچوب توافق نظامی اوکاس با آمریکا و انگلیس در حال تجهیز به زیردریایی‌ها و موشک‌های هسته‌ای است و ژاپن نیز در آستانه تغییر قانون اساسی‌اش برای ورود رسمی به باشگاه هسته‌ای است. بیانیه مشترک اخیر وزرای خارجه پیمان کواد، اگرچه کره‌شمالی را مستقیما به عنوان عامل ناامنی منطقه آسه آن معرفی کرده و صراحتا نامی از پکن نبرده اما کواد پیش‌تر مکررا به تهدیدات ادعایی چین در منطقه هند و اقیانوس آرام اشاره کرده است. بیانیه اخیر کواد با حضور آمریکا علیه تهدیدات هسته‌ای در منطقه اقیانوس هند و آرام از آن جهت مزورانه است که قرار است اواخر ماه جاری میلادی (مارس)، توافق سه‌جانبه اوکاس با  انتقال یکپارچه فناوری پیشران هسته‌ای برای زیردریایی از واشنگتن به کانبرا وارد مرحله جدیدی شود. پکن قبلا این توافق را به دلیل پیشبرد «تکثیر تسلیحات هسته‌ای» در سراسر جهان محکوم کرده و با توجه به اینکه استرالیا فاقد توانایی داخلی برای فناوری حساس هسته‌ای با کاربرد نظامی است، آن را نقض اساسی پیمان «ان‌پی‌تی» دانسته است. سخنگوی وزارت خارجه چین دیروز با زیر سوال بردن اتحادهای منطقه‌ای انحصاری مانند اوکاس و کواد توسط آمریکایی‌ها، واشنگتن را متهم به ایجاد بلوک‌های کوچکی کرد که یادآور جنگ سرد است.

وزیر کشور در بیانیه‌ای راجع به موضوع مسمومیت دانش‌آموزان اعلام کرد: در تحقیقات میدانی دستگاه‌های ذی‌ربط، نمونه‌های مشکوکی یافته شده که برای بررسی‌های تخصصی جهت شناسایی علل عوارض ایجاد شده در دانش‌آموزان، در آزمایشگاه‌های معتبر کشور در دست بررسی است و در نخستین فرصت نتایج آن توسط وزارت بهداشت به اطلاع مردم شریف ایران خواهد رسید.

با آنکه بیش از 3 ماه از ماجرای مسمومیت تعدادی از دانش‌آموزان در برخی مدارس دخترانه کشور می‌گذرد، چند هفته‌ای است که این پدیده در ابعاد گسترده‌تری خود را نشان داده و هر از گاهی چند دانش‌آموز در نقاط مختلف کشور با علائم مسمومیت راهی مراکز درمانی می‌شوند؛ معمایی که با وجود انجام آزمایشات پزشکی هنوز حل نشده و مشخص نیست چه عامل یا عواملی باعث ایجاد التهاب بین دانش‌آموزان شده است، زیرا از همه افرادی که با عوارض مسمومیت به بیمارستان‌ها منتقل شده‌اند،  نمونه‌های خون برای سم‌شناسی گرفته شده ولی مورد مشکوکی تاکنون یافت نشده است. همچنین اسکن ریه، بررسی سطح اکسیژن خون و... نیز چیزی را نشان نداده است اما علائمی مثل تنگی نفس، حالت تهوع، سوزش گلو و چشم در بین برخی دانش‌آموزان وجود داشته است. تا اینجا برای مهم‌ترین فرضیه، یعنی مسمومیت عامل مستندی یافت نشده است و مشخص نیست عامل بویی که دانش‌آموزان هر از گاه استشمام می‌کنند چیست. در این میان برخی‌ معتقدند این احتمال هم وجود دارد که در کنار مساله مسمومیت، شیطنت برخی دانش‌آموزان برای التهاب‌آفرینی و ایجاد جو روانی نیز دخیل باشد، زیرا در مسمومیت‌های زنجیره‌ای خوشبختانه تاکنون مشکل حادی برای دانش‌آموزان پیش نیامده است. همچنین برخورد دستپاچه کادر مدارس با موضوع، حضور مضطرب‌کننده آتش‌نشانی و اورژانس و...،  همچنین حضور و دخالت والدین در ایجاد استرس جمعی در این مساله بی‌تاثیر نبوده است. از طرفی هم نباید نسبت به پروژه‌سازی دشمنان انقلاب برای تشویش اذهان عمومی با شیوه شوم ایجاد اضطراب بین دانش‌آموزان و والدین برای نفرستادن آنها به مدرسه پس از شکست پروژه کشته‌سازی ناآرامی اخیر نیز بی‌تفاوت بود.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که ایجاد جو روانی به این موضوع دامن می‌زند، آنطور که برخی مدارس فقط با ایجاد جو روانی بدون هیچ عامل واقعی و با ادعای احتمال انتشار بوی گاز، به تعطیلی کشیده شد. در برخی مدارس نیز دانش‌آموزانی ادعای استشمام بوی گاز و اعلام بدحالی به مدیر مدرسه به دلیل بیماری آسم کردند. روز گذشته در مدرسه امت تهرانپارس شروع مسمومیت‌ها‌ با اسپری برف شادی و در ادامه تسری به سایر بچه‌ها بود که مدیر این مدرسه گفته یکی از دانش‌آموزان جشن تولد گرفته بود و احتمالا این مسمومیت به دلیل اسپری برف شادی است. این موضوع در حال بررسی است. در مدرسه‌ای در جاجرود نیز دانش‌آموزان انتشار بوی پرتقال گندیده را اعلام کردند که منجر به ایجاد ترس و اضطراب بین آنها شد. همچنین در مدرسه ۱۳ آبان تهرانسر و ادعای انتشار بو در یک کلاس، ایجاد تشویش و اضطراب میان دانش‌آموزان اتفاق افتاد. این موضوع درمدرسه هاجر نیز رخ داد که البته هیچ مورد خاصی در این باره مشخص نشد و صرفا همجواری با مدرسه ۱۳ آبان و دیدن التهابات آن مدرسه و حضور اورژانس و آتش‌نشانی علت امر بوده است. در مدرسه راه زینب نیز بیماری قلبی یک دانش‌آموز و رنگ پریدگی او منجر به تسری استرس به دیگر دانش‌آموزان شد و به جز ایشان کسی به بیمارستان منتقل نشد. این در حالی است که در تحقیقات، مصاحبه با شهود، بررسی دوربین‌ها و...  هیچ فرد مشکوکی از خارج مدرسه وارد نشده و از همه مدارس نمونه‌های هوای محیط تهیه و به آزمایشگاه فرستاده شده است. همه اینها نشان می‌دهد این موضوع پیچیده معمایی است که نهادهای نظارتی و... در حال پیگیری و بررسی آن هستند.

* مسمومیت مجدد دانش‌آموزان در البرز

گفتنی است دیروز ۱۳ اسفند، تعدادی از دانش‌آموزان یکی از مدارس دخترانه در کرج نیز با مسمومیت مواجه و به مراکز درمانی منتقل شدند. به گزارش ایسنا، چهارشنبه هفته گذشته هم دانش‌آموزان ۲ مدرسه شهرستان فردیس مسموم شدند. این در حالی است که مسمومیت در مراکز آموزشی استان البرز فقط مختص مدارس نبوده و پنجشنبه شب (۱۱ اسفند) دانشجویان یک خوابگاه دخترانه در کرج هم مسموم شدند. در این باره مدیرکل آموزش‌و‌پرورش البرز گفت: تعدادی از دانش‌آموزان یکی از مدارس منطقه اسلام‌آباد کرج هم احساس مسمومیت کردند. علی حجرگشت در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه بلافاصله عوامل اورژانس به این مدرسه اعزام شدند، متذکر شد: در حال حاضر حال تمام دانش‌آموزان مساعد است.

* مسمومیت تعدادی از دانش‌آموزان در بجنورد

بر اساس اعلام دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، همچنین تعدادی از دانش‌آموزان مدرسه حضرت مریم این استان دیروز شنبه با علائم مسمومیت تنفسی به مراکز درمانی منتقل شدند. فرماندار بجنورد گفت: تعدادی از دانش‌آموزان مدرسه مریم بجنورد صبح دیروز دچار مسمومیت شدند. بر اساس گزارش منابع محلی، چند نفر از دانش‌آموزان به مراکز درمانی منتقل شده‌اند. محمدباقر باقرپور افزود: حال عمومی همه دانش‌آموزان مسموم شده خوب است و به صورت سرپایی در مرکز درمانی در حال مداوا هستند.  ابوالقاسم اکبری، مدیرکل آموزش‌و‌پرورش خراسان شمالی در بجنورد اظهار داشت: در ساعت نخست آموزشی مدرسه حضرت مریم(ع) بجنورد، یکی از دانش‌آموزان احساس مسمومیت تنفسی پیدا می‌کند. وی افزود: بلافاصله کادر آموزشی و اداری سایر دانش‌آموزان را به فضای باز مدرسه منتقل کرده و عوامل اورژانس به مدرسه اعزام می‌شوند. مدیرکل آموزش‌و‌پرورش استان ادامه داد: دانش‌آموزان بدحال از طریق اورژانس به ۲ مرکز درمانی سطح شهر منتقل شدند و پس از اقدامات اولیه، همه آنان که ۲۳ نفر بودند مرخص می‌شوند. اکبری گفت: در اظهارات دانش‌آموزان مشخص است بویی شبیه به بوی پرتقال فاسد استشمام شده ولی باید منتظر نظر کارشناسی باشیم.

* کشف نمونه‌های مشکوک از علل مسمومیت

وزیر کشور در بیانیه‌ای راجع به موضوع مسمومیت دانش‌آموزان اعلام کرد: در تحقیقات میدانی دستگاه‌های ذی‌ربط، نمونه‌های مشکوکی یافته شده که برای بررسی‌های تخصصی جهت شناسایی علل عوارض ایجاد شده در دانش‌آموزان، در آزمایشگاه‌های معتبر کشور در دست بررسی است و در نخستین فرصت نتایج آن توسط وزارت بهداشت به اطلاع مردم شریف ایران خواهد رسید.

احمد وحیدی گفت: به دنبال حوادث و وقایع اخیر در تعدادی از مدارس کشور و بروز برخی نگرانی‌ها در میان خانواده‌ها، مبنی بر وجود عوارض در برخی دانش‌آموزان از جمله سوزش گلو، ریزش اشک و... و موج‌سواری و جنگ روانی بدخواهان ایران اسلامی به منظور ایجاد اضطراب و نگرانی در میان مردم و به تعطیلی کشاندن مدارس، بنا به دستور ریاست محترم جمهور، وزارت کشور ماموریت یافت ابعاد این مساله بررسی کند. وی افزود: بدین منظور جلسات فشرده و مستمری طی روزهای اخیر با حضور مسؤولان و کارشناسان برجسته وزارتخانه‌های بهداشت، آموزش و پرورش، دستگاه‌های اطلاعاتی، امنیتی و قضایی برگزار شد که بر اساس گزارش موجود، اهم موارد زیر به جمع‌بندی رسید. وحیدی ادامه داد: از نخستین حادثه که ابتدای آذر در یکی از هنرستان‌های قم اتفاق افتاد تا به حال در ۵۲ مدرسه گزارشاتی دال بر بروز عوارض در برخی دانش‌آموزان ارائه شده که بلافاصله نیروهای اورژانس، آتش‌نشانی و انتظامی در محل حاضر و علاوه بر معاینه پزشکی دانش‌آموزانی که ابراز ناراحتی داشتند، محیط داخلی و پیرامونی مدرسه را مورد پایش قرار دادند.

وی تاکید کرد: بر اساس اعلام وزارت بهداشت اکثریت افراد تحت درمان به صورت سرپایی مرخص و ۲۸ نفر در بیمارستان بستری شدند که تمام این افراد (جز ۲ مورد که دارای بیماری زمینه‌ای بودند) در کمتر از ۲ روز مرخص شده‌اند.

وزیر کشور خاطرنشان کرد: از همان لحظات نخست، دستگاهای اطلاعاتی و امنیتی نهایت تلاش خود را برای کشف ابعاد این ماجرا و شناسایی عوامل موثر در این حوادث به کار گرفته‌اند که به محض نتایج قطعی، مراتب در اختیار افکار عمومی قرار خواهد گرفت. وی تصریح کرد: از بدو پیدایش این مساله، طراحان جنگ ترکیبی علیه ایران، با ایجاد آلودگی ذهنی - روانی کوشیده‌اند التهاب‌آفرینی را در سطح جامعه گسترش دهند و باعث تعطیلی مراکز تحصیل علم و دانش در کشور شوند و مجددا پروژه شکست‌خورده اغتشاش را احیا کنند، بنابراین به مردم عزیز اطمینان خاطر داده می‌شود سلامت دانش‌آموزان در اولویت اصلی همه مسؤولان بوده و هست. لازم است مردم عزیز و شریف ایران به عملیات روانی تروریسم رسانه‌ای دشمنان توجه نکنند و اطلاعات و اخبار در این خصوص را از مراجع رسمی رسانه‌ای کشور دریافت کنند.

فصل زمستان شاهد بارش‌های نرمال بود و در برخی روزها حتی بارش‌های فراتر از نرمال هم اتفاق افتاد و حالا کارشناسان از پیش‌بینی بارش‌های مناسب بهاری در ۲ هفته ابتدایی فروردین خبر می‌دهند؛ بارش‌هایی که اگرچه بر اساس پیش‌بینی‌ها همچون بهار 98 نیست اما مسؤولان باید هشدارهای سازمان هواشناسی را جدی بگیرند. در همین باره رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور در گفت‌وگو با «وطن امروز» می‌گوید: نقشه‌ها و داده‌های هواشناسی بیانگر آن است که به احتمال زیاد بارش‌ها در 2 هفته اول فروردین در سراسر کشور مناسب خواهد بود. صادق ضیاییان با بیان اینکه سازمان‌ها و مدیران استانی باید نسبت به بارش‌های اواخر اسفند تا نیمه نخست فروردین آمادگی لازم را داشته باشند، گفت: البته شرایط بارش‌ها به گونه‌ای پیش‌بینی نمی‌شود که اتفاقات جوی چون سال 98 یا مشابه آن رخ دهد اما نباید نسبت به مخاطرات چنین بارش‌هایی بی‌توجه بود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا بارش‌های اول بهار ناشی از رخداد پدیده ال‌نینو خواهد بود یا خیر، گفت: ال‌نینو عاملی دورپیوند است که در جایی از کره زمین دمای اقیانوس در سطح استوا تغییر می‌کند،  این رخداد اقلیمی کلانی است که در اثر رها شدن انرژی انباشته در بزرگ‌ترین حوزه اقیانوسی جهان یعنی جنوب اقیانوس آرام رخ می‌دهد، نشانه اولیه آن هم تغییر جهت جریان آب‌های سرد و گرم و همچنین بادهای این منطقه است که بعید به نظر می‌رسد بارش‌های بهاری ناشی از آن باشد. هر چند در پیش‌بینی‌‌های آب و هوایی هر چیزی دور از انتظار نیست، چرا که بارش‌های سیل‌آسا معمولا یک هفته قبل از آن به درستی پیش‌بینی می‌شود. البته باید گفت که بارش ها در فروردین نرمال و در برخی مناطق فرانرمال خواهد بود. 

ضیاییان افزود: اتفاق جوی که سال 98 در ایران رخ داد به دلیل پدیده ال‌نینو بود اما از آنجایی که اغلب سدهای کشور پر بودند و بارش‌ها با شدت بالایی اتفاق افتاد با سیل‌های تندی در برخی استان‌ها مواجه شدیم اما بی‌تردید بارش‌های ۲ هفته اول فروردین مناسب و نرمال پیش‌بینی می‌شود که نباید نسبت به مخاطرات احتمالی آن بی‌توجه بود.

* بارش برف و باران در ۸ استان

سازمان هواشناسی با اشاره به ورود سامانه بارشی به کشور و تشدید فعالیت آن در برخی مناطق از بارش برف، باران و وزش باد شدید تا چهارشنبه خبر داد.

بر اساس تحلیل نقشه‌های همدیدی و‌ آینده‌نگری سازمان هواشناسی، امروز در اکثر مناطق کشور جو آرامی پیش‌بینی می‌شود.

روز دوشنبه با ورود سامانه بارشی به غرب کشور بتدریج در غرب استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و شمال ایلام بارش‌ روی می‌دهد. روز سه‌شنبه گستره فعالیت سامانه بارشی در غرب،‌ جنوب غرب،‌ دامنه‌های جنوبی البرز و مناطقی از اصفهان و کردستان است، همچنین با شمالی شدن جریانات روی دریای خزر در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان بارش رخ می‌دهد. در این روز شدت بارندگی‌ها برای استان‌های خوزستان،‌ چهارمحال‌وبختیاری و ارتفاعات البرز است. بر اساس اعلام سازمان هواشناسی، روز چهارشنبه فعالیت سامانه بارشی ضمن تشدید در مناطق یادشده، شمال شرق کشور را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

 همچنین یحیی قائمی‌پور رئیس مرکز پیش بینی هواشناسی خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره وضعیت جوی در اوایل سال آینده گفت: پیش‌بینی‌ها حاکیست از 15 اسفند تا 15 فروردین بارش‌ها به صورت پراکنده و در برخی مناطق تند رخ می‌دهد. بنابراین سازمان‌ها و مسؤولان استانی باید نسبت به هشدار‌های هواشناسی آمادگی لازم را داشته باشند.

* مخزن سد کوثر گچساران ۱۰۰ درصد پر شد

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه‌وبویراحمد گفت: حجم مخزن سد کوثر گچساران پس از ۴ سال ۱۰۰ درصد پر و سرریز شد. آرش مصلح اظهار کرد: سد کوثر در گچساران حدود ۵۴۷ میلیون مترمکعب حجم مفید دارد که ۱۰۰ درصد آن پر شده است. وی افزود: این سد تامین‌کننده آب آشامیدنی ۲,5 میلیون نفر در ۵ استان کشور است. مدیرعامل آب منطقه‌ای استان ادامه داد: این سد همچنین آب آشامیدنی گچساران و روستاهای اطراف آن و پتروشیمی این شهرستان را نیز تامین می‌کند. مصلح تصریح کرد: به لحاظ میزان حجم آبگیری، سد کوثر در کشور مقام نخست را دارد و این سد آب کشاورزی ۵ هزار هکتار از زمین‌هایی پایین دست را تامین می‌کند. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه‌وبویراحمد همچنین با اشاره به سد شاه‌قاسم در شهرستان بویراحمد، گفت: این سد هم‌اکنون ۶ میلیون مترمکعب آب ذخیره دارد و پیش‌بینی می‌شود فروردین‌ماه سال ۱۴۰۲ سرریز شود. 

مصلح اضافه کرد: آب این سد برای مصارف کشاورزی و گردشگری و همچنین برای تغذیه آب چاه‌های آشامیدنی شهر یاسوج مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبق آمارهای سازمان هواشناسی کهگیلویه‌وبویراحمد، میزان بارندگی‌های امسال در مناطق آبمورد و لوداب در استان از مرز هزار میلیمتر گذشت. امسال یکهزار و ۱۵۵ میلیمتر باران در ایستگاه باران سنجی آبمورد ثبت شده است که ۳۵۱ میلیمتر از این میزان در هفته گذشته باریده است. همچنین از اول مهر امسال تاکنون هزار و ۲۳ میلیمتر باران در بخش لوداب گزارش شده که ۳۳۴ میلیمتر از این میزان حاصل سامانه اخیر است. سرپرست اداره کل هواشناسی کهگیلویه‌وبویراحمد تاکید کرد: امسال همچنین ۹۳۰ میلیمتر در تنگ سرخ، ۹۱۳ میلیمتر در منصورخانی کاکان،۷۹۷ میلیمتر در وزگ، ۷۴۲ میلیمتر در یاسوج، ۷۲۹ میلیمتر در سیرون شبلیز، ۷۲۰ میلیمتر در کاکان، ۶۷۳ میلیمتر در سی‌سخت، ۶۴۸ میلیمتر در چیتاب، ۶۷۵ میلیمتر در لنده، ،۶۳۰ میلیمتر در گنجه‌ای،۶۲۰ میلیمتر در باشت، ۶۱۵ میلیمتر در بوستان، ۵۰۱ میلیمتر در دهدشت، ۳۹۵ میلیمتر در لیکک و ۳۹۰ میلیمتر باران در دوگنبدان گزارش شده است. علی کرمی عنوان کرد: میانگین بلندمدت سالانه بارش باران در استان کهگیلویه‌وبویراحمد ۵۸۰ میلیمتر است. وی تاکید کرد: میزان بارش بلندمدت سالانه در ایستگاه یاسوج ۷۹۶، سی‌سخت 696.7، دوگنبدان 437.4، دهدشت ۵۰۳، لیکک 406.7، مارگون ۶۲۶ و منطقه امامزاده جعفر ۴۴۱ میلیمتر است. به گزارش ایرنا، براساس آمارهای موجود، کهگیلویه وبویراحمد ۱۰ درصد آب‌های کشور را در اختیار دارد اما بخش عمده‌ای از زمین‌های کشاورزی آن به صورت دیم کشت می‌شود.

گروه اقتصادی: هفته گذشته خبری منتشر شد مبنی بر  اینکه ۸ میلیون و 500 هزار تن لیتیوم در همدان کشف شده که البته این مقدار کانسنگ لیتیوم است و نه خود لیتیوم و هنوز جزئیاتی از درصد خلوص آن منتشر نشده است و قاعدتا موجودی لیتیوم کمتر از این عدد خواهد بود، زیرا درصد خلوص به نوع کانسنگ و ppm موجودی لیتیوم در کانسنگ بستگی دارد. اگر ppm کانسنگ بالا باشد، ایران در لیست ۳ کشور اول دارای منابع عظیم لیتیومی در دنیا قرار خواهد گرفت. در جدول زیر نیز موجودی مقدار کانسنگ لیتیوم در کشور‌های گوناگون قابل مشاهده است. برای مثال در آرژانتین بیش از ۱۹ میلیون تن کانسنگ لیتیوم وجود دارد اما موجودی کمتر از ۲ میلیون تن است. در شیلی عیار کانسنگ لیتیوم به طور قابل توجهی بالاست و  درباره ایران پیش‌بینی  می‌شود موجودی واقعی‌ کمتر خواهد بود. باید این موضوع را در نظر داشت که لیتیوم یک ماده حیاتی‌ و استراتژیک بویژه برای سوخت همجوشی در مرحله دوم بمب‌های گرما هسته‌ای و حتی برای مرحله اول یک بمب شکافتی تسریع شده برای دور زدن تولید تریتیوم خواهد بود.  

* اهمیت کشف منابع لیتیوم در ایران

بر اساس پیش‌بینی‌‌ها، این ذخایر لیتیوم می‌تواند حاوی حدود 8.5 میلیون تن متریک (MT) آماده استخراج باشد که آن را به یکی از بزرگ‌ترین اکتشافات جهانی تبدیل می‌کند. در حال حاضر، ذخایر شیلی با 9.3 میلیون تن بزرگ‌ترین ذخایر جهان است. تا به حال گفته می‌شد دومین ذخایر بزرگ در استرالیا با 3.8 میلیون تن است. در جهان، این فلز استراتژیک و ارزشمند در فناوری‌های پیشرفته از اهمیت بالایی برخوردار است.

شاخص قیمت لیتیوم تا اواسط دسامبر ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل 182.6 درصد افزایش یافت. در همین حال، S&P Global نسبت به کمبود جهانی لیتیوم در سال ۲۰۲۴ به دلیل افزایش تقاضا هشدار داد. این شرکت استدلال می‌کند که ۵۳ پروژه کنونی استخراج لیتیوم با هزینه‌ای حدود 37.8 میلیارد دلار در سال، حتی اگر تا سال ۲۰۳۰ با کسری ۶۰۵۰۰۰ تنی توسعه یابد، باز هم قادر به پاسخگویی به تقاضای جهانی نیستند. نام عنصر لیتیوم خود یونانی است و از کلمه‌ یونانی lithos گرفته شده است. این کلمه به معنای سنگ و نماد شیمیایی یا نشانه‌شیمیایی عنصر لیتیوم در جدول تناوبی نیز li است. رنگ این عنصر قلیایی به رنگ نقره‌ای و سفید بوده و همچنین بسیار نرم است. لیتیوم فلز نخستین بار در سال 1800 میلادی توسط یک شیمیدان بزرگ کشف شده است. این شیمیدان بزرگ برزیلی بوده و در یک معدن بزرگی از فلزات آن را کشف کرده است. فلز لیتیوم حتی تا یک قرن بعد‌تر به صورت گسترده و جدی مورد استفاده قرار گرفت، زیرا ویژگی‌های آن به طور کامل کشف نشده بود، اما با گذشت زمان که با خاصیت‌ها و ویژگی‌های آن آشنایی پیدا کردند از این فلز قلیایی پرکاربرد استفاده‌های بسیار زیادی شد.

* کشف نخستین ذخیره لیتیوم در کشور

درباره کشف نخستین ذخیره لیتیوم در کشور مدیرکل دفتر امور اکتشاف وزارت صمت گفت: کشف این ذخیره در استان همدان نویدبخش کشف ذخایر دیگری در این استان خواهد بود.

ابراهیم‌‌‌علی مولابیگی با بیان اینکه افزایش منابع عناصر نادر خاکی و برخی فلزات باارزش از جمله ثمرات اجرای اکتشافات معدنی در سال‌های اخیر بوده، گفت: ایران جزو معدود کشورهایی است که به مقادیر مناسبی از ذخایر عناصر نادرخاکی و فلزات باارزش دسترسی دارد و کشف نخستین ذخیره لیتیوم در استان همدان نویدبخش کشف ذخایر دیگری در این استان خواهد بود. وی میزان ذخیره قطعی محدوده یادشده را ۸ میلیون و ۵۰۰ هزارتن کانسنگ لیتیوم عنوان کرد و افزود: در جهان امروز این فلز استراتژیک و باارزش به عنوان یکی از نیازهای تکنولوژی روز محسوب می‌شود. مدیرکل دفتر امور اکتشاف وزارت صمت با بیان اینکه گواهی‌‌‌کشف صادره برای محدوده مذکور به تایید اعضای کمیسیون گواهی‌‌‌کشف رسیده و بزودی توسط اداره‌‌‌کل صمت استان همدان صادر خواهد شد، افزود: این ماده معدنی در یک منطقه رسی تشکیل شده که این موضوع ذخیره مذکور را در کل کشور منحصربه‌فرد می‌کند.

وی به منابع محدود لیتیوم در طبیعت و نقش حساس آن در تهیه باتری‌‌‌های الکتریکی، صنایع پیشرفته، صنایع دفاعی و تهیه و تولید آلیاژهای منحصربه‌فرد و استراتژیک اشاره کرد و افزود: در سال‌های اخیر تمرکز و توجه روزافزونی به بحث اکتشاف، استخراج و فرآوری و بازیافت لیتیوم از منابع شناخته‌شده آن شده است. مولابیگی همچنین گفت: لیتیوم برخلاف دیگر محصولات معدنی در حجم کم و در ابعاد کیلوگرم خرید و فروش می‌شود که این امر به‌‌‌علت قیمت بالا و سختی استحصال آن بوده و در صورتی که بتوان در استحصال و تولید این ماده معدنی به مزیت رسید، عملا ارزش افزوده بالایی را به همراه خواهد داشت.

* ایران به جمع کشورهای لیتیومی پیوست

معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه ۲ معدن لیتیوم در دشت قهاوند کشف شده است، گفت: گواهی کشف و پروانه بهره‌برداری از این ماده معدنی در حال اخذ است.

محمدهادی احمدی در این باره اظهار کرد: تاییدیه وجود لیتیوم در این منطقه دریافت شده و گواهی کشف و پروانه بهره‌برداری نیز در حال اخذ است.  وی با اشاره به اینکه ۲ سال آینده این معدن راه‌اندازی خواهد شد، افزود: کشف این معدن ۴ سال زمان برد و سرمایه‌گذار نیز آماده سرمایه‌گذاری روی آن است. معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با تاکید بر اینکه گستره این ۲ معدن ۵ تا ۶ کیلومتر مربع و به اندازه مساحت دشت قهاوند است، ادامه داد: در حال حاضر در مرحله بررسی بهره‌گیری از تکنولوژی ۲ کشور توسعه‌یافته برای استخراج آن هستیم. وی یادآور شد: فرآوری ذخایر سنگ لیتیوم در باتری لیتیومی در گوشی تلفن همراه، صنایع پیشرفته و الکترونیکی کاربرد دارد که هم جنبه صادراتی و هم قابلیت استفاده در داخل کشور را دارد.

* منابع و کشورهای تامین‌کننده لیتیوم در جهان

لیتیوم تولید‌شده در جهان از معادن و شورآبه‌ها (دریاچه نمک) تامین می‌شود. معادن لیتیوم به صورت سنگ‌های آذرین است که در بهترین حالت 4.5 درصد لیتیوم دارد اما مقدار لیتیوم در شورآبه‌ها در بهترین حالتmg/L 20 است. با این حال، بر اساس گزارش شرکت ملی نفت، گاز و فلزات ژاپن، استخراج لیتیوم از شورآبه ۳۰ تا۵۰ درصد ارزان‌تر از استخراج آن از سنگ معدن است. بر اساس آمار منتشرشده توسط سازمان زمین‌شناسی آمریکا در سال ۲۰۲۲، حدود ۸۹ میلیون تن منابع معدنی لیتیوم وجود دارد که از این مقدار، ۲۲ میلیون تن آن به صورت اقتصادی قابل برداشت است.

استرالیا، زیمبابوه، شیلی، آرژانتین و چین بیشترین استخراج لیتیوم در جهان را دارند. ترکیبات تولیدشده به صورت اکسید لیتیوم، کربنات لیتیوم، هیدروکسید لیتیوم و کلرید لیتیوم است. حدود ۳۵ درصد از لیتیوم تولیدشده در جهان از استخراج معدن به دست می‌آید و در این بین استرالیا بیشترین سهم را دارد. این کشور در سال ۲۰۲۰ حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن کانی اسپودومن که حاوی لیتیوم (اکسید لیتیوم) است، استخراج کرد که این میزان ۸۵ درصد از کل لیتیوم استخراج‌شده از معادن دنیا بود. ۶۵ درصد از لیتیوم تولیدشده در دنیا از طریق شورآبه‌ها (دریاچه نمک) بوده است و در این بین کشورهای شیلی، آرژانتین و چین بیشترین میزان تولید را دارند، به‌ طوری که در سال ۲۰۲۰، شیلی حدود ۱۲۴ هزار تن، آرژانتین ۳۲ هزار تن و چین ۱۴ هزار تن ترکیبات لیتیومی اعم از کربنات، کلرید و هیدروکسید تولید کرده‌اند. کشور بولیوی نیز منابع لیتیوم قابل توجهی دارد اما دولت این کشور به‌ دلیل ترس از اثرات اجتماعی و زیست‌محیطی دست به استخراج لیتیوم نمی‌زند. مثلث شیلی - آرژانتین - بولیوی در آمریکای جنوبی، اصلی‌ترین منبع لیتیوم دنیا محسوب می‌شود و حدود ۵۸ درصد از منابع لیتیوم در این منطقه است (۵۰ میلیون تن). کشور شیلی به‌ دلیل آب و هوای مساعدتر در مقایسه با ۲ کشور همسایه‌ خود، در تولید لیتیوم نسبت به این ۲ کشور دست بالا را دارد.

* ارزش معاملات ترکیبات لیتیومی

عمده‌ تجارت لیتیوم به صورت کربنات، هیدروکسید و همچنین اکسید است. در آمار، میزان تجارت اکسیدی و هیدروکسیدی را یک‌جا و با هم گزارش می‌کنند. همان‌طور که در نمودار مشخص است، صادرات و تجارت ترکیبات لیتیومی از سال ۲۰۱۰ روند صعودی به خود گرفت، به‌ طوری که ارزش صادرات از ۲۵۰ میلیون دلار به یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلار برای هر یک از ترکیبات در سال ۲۰۲۱ رسید و در عین حال می‌توان گفت در سال‌های اخیر ترکیبات کربناتی و هیدروکسیدی - اکسیدی، سهم برابر در بازار داشته‌اند. ارزش صادرات در سال‌ ۲۰۱۸ به بیشترین میزان خود رسیده است. دلیل این امر افزایش قیمت لیتیوم کربنات نسبت به سال‌های قبلی بوده است. بعد از سال ۲۰۱۸، بتدریج ارزش صادرات کمتر شده تا اینکه در سال ۲۰۲۱، دوباره ارزش تجارت افزایش یافته است.

بیشترین صادرات لیتیوم هیدروکسید - اکسید مربوط از کشور چین بوده است که اصلی‌ترین مشتری‌های آن کشورهای کره‌جنوبی و ژاپن هستند. درباره لیتیوم کربنات می‌توان گفت بازار تجارت جهان در اختیار شیلی است. به این صورت که در سال ۲۰۲۱ ارزش صادرات این کشور به حدود ۸۸۰ میلیون دلار رسید. کشورهای چین و هلند نیز در این بازار فعالیت دارند، اما نقش آنها به مراتب از شیلی کم‌رنگ‌تر است.

گروه اقتصادی: دولت سیزدهم با هدف خلق و ایجاد ارزش افزوده بیشتر و کمک به توسعه منطقه‌ای، استانی و ملی، طرحی را تحت عنوان مولدسازی اموال بلااستفاده یا اموالی که ارزش افزوده و بهره‌وری کمتری دارد، به مجلس ارائه داد. این طرح در مجلس شورای اسلامی مورد موافقت قرار گرفت و به عنوان مصوبه مولدسازی دارایی‌های دولت به تصویب رسید. 21 آبان ماه نیز این مصوبه مورد تایید مقام معظم رهبری قرار گرفت و بر اساس آن هیات عالی مولدسازی دارایی‌های دولت مرکب از ۷ عضو شامل معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر کشور، وزیر راه و شهرسازی، رئیس سازمان بودجه و برنامه، یک نماینده از طرف رئیس مجلس و یک نماینده از طرف رئیس قوه‌قضائیه تشکیل شد. همچنین مسؤولیت دبیرخانه و مجری مصوبات این مصوبه نیز برعهده وزارت امور اقتصادی و دارایی گذاشته شد.

این اقدام دولت و مجلس از سوی برخی کارشناسان مورد تحسین قرار گرفت و برخی صاحب‌نظران نیز این مصوبه را مورد نقد قرار داده و با آن مخالفت کردند. با این حال به گفته کارشناسان اقتصاد، اگر این مصوبه به نحو احسن اجرا شود می‌تواند نتایج مثبت و دستاوردهای قابل‌ توجهی برای کشور داشته باشد.

طرح مولدسازی طرح جدیدی نیست و در دنیا دولت‌ها اموال بلااستفاده یا اموالی که ارزش افزوده و بهروری کمی دارد را شناسایی می‌کنند و اقداماتی انجام می‌دهند تا این اموال بهینه‌سازی شده و بهره‌وری و ارزش افزوده آن افزایش یابد، چرا که اموال دولت‌ها متعلق به همه مردم یک کشور است و به دولت خاصی تعلق ندارد، بنابراین همانند سرمایه‌هایی همچون نفت باید بین نسل‌ها جابه‌جا شده و همه مردم از آن بهره‌مند شوند. در این میان برخی با این تصور که مولدسازی همان فروش اموال دولتی است، این اقدام را خلاف منفعت عمومی دانسته‌اند، درحالی که این ۲ موضوع تفاوت بسیاری با یکدیگر دارد. مولدسازی در واقع به معنای ثروت‌افزایی و افزایش بهره‌وری دارایی‌هاست که رویکردی متفاوت از فروش اموال دارد. از طرفی انتقاداتی نیز به اختیارات هیات تعیین شده برای مولدسازی مطرح شده است و این در حالی است که اگر این اختیارات وجود نداشته باشد، گام برداشتن در این مسیر امکان‌پذیر نخواهد بود. در واقع اختیارات هیات اجرایی مولدسازی منافاتی با نظارت بر آن ندارد.

* مفهوم واقعی مولدسازی 

مولدسازی در لغت یعنی بهره‌ور کردن و در اصطلاح اقتصادی نیز به بهره‌ور کردن دارایی‌ها اشاره دارد، یعنی هرگونه تلاش و اقدامی که بهره‌وری یک دارایی را افزایش دهد؛ اعم از اینکه این دارایی راکد و بلااستفاده باشد مانند یک زمین رها شده یا املاک و مستغلات متروکه یا آنکه به نحو مطلوبی مطابق با ارزش اقتصادی روز از آن دارایی استفاده نشود. برای مثال از یک ملک 10هزار متری صرفا برای کار اداری ۲۰ نفر کارمند در یک ساختمان استفاده شود یا امکان تبدیل آن دارایی به دارایی بهره‌ورتر یا دارایی که بیشتر مورد نیاز باشد، وجود داشته باشد. با این تعریف می‌توان گفت هدف اصلی مصوبه مولدسازی تبدیل دارایی‌های راکد به دارایی‌های مولد است که می‌تواند تولید و شغل را گسترش دهد.

ناگفته نماند این طرح با خصوصی‌سازی تفاوت دارد، چرا که مولدسازی مربوط به دارایی‌های غیرمنقول دولت است و سهام شرکت‌ها را شامل نمی‌شود. کارشناسان در این زمینه می‌گویند سهام شرکت‌ها همچنان مرجع قانونی خود، یعنی هیات واگذاری را مطابق قانون اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ دارد، لذا شایعاتی مانند واگذاری پالایشگاه‌های گازی و... که درباره طرح مولدسازی مطرح شده کذب محض است. ضمن اینکه ملک و اراضی‌ای که قرار است در طرح مولدسازی مورد بهره‌وری قرار گیرد، کارگر، بدهی، صورت مالی و... ندارد و چندان نیازی به تایید اهلیت و صلاحیت خریدار مانند متقاضیان خرید شرکت نیست و انتقال آن با سهام شرکت‌ها کاملا متفاوت است.

* ضرورت تدوین آمار دقیق

حال پرسش این است: برای اجرای درست و صحیح این طرح چه باید کرد؟ آنچه مسلم است در حال حاضر آمار دقیقی از میزان دارایی‌های دولت وجود ندارد، بنابراین ضروری است که دولت پیش از هر اقدامی برای جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات کامل همه دارایی‌های غیرمنقول دستگاه‌های دولتی و تابعه خود تلاش کند. هر سال در قانون بودجه دستگاه‌های دولتی مکلف می‌شوند دارایی‌های غیرمنقول خود را در سامانه سادا (سامانه اموال دستگاه‌های اجرایی) ثبت کنند و حتی ضمانت اجرا برای عدم ثبت نیز گذاشته شده است اما به نظر می‌رسد تاکنون همکاری چندانی از سوی دستگاه‌ها برای ثبت این اموال و دارایی‌ها انجام نشده است.

مولدسازی که معمولا تحت ادبیات مدیریت دارایی‌های دولت قرار می‌گیرد، اهداف مشخصی را دنبال می‌کند؛ تاکید بر حفظ دارایی‌های دولت در انتقال و استفاده بین نسلی؛ به این معنا که اموال دولتی برای استفاده نسل‌ها و دولت‌های آینده باقی بماند، همچنین حفظ ارزش دارایی دولت که منجر به تقویت دولت می‌شود و دارایی‌های دولت را ارزشمندتر می‌کند نیز یکی از اهداف عمده مولدسازی به‌شمار می‌رود.

هدف دیگر مولدسازی دارایی‌های دولت ایجاد جریان نقدی از دارایی‌های دولت در راستای کمک به مخارج دولت است که به‌عنوان یک مساله پذیرفته‌شده در سطح جهان معمول است؛ هر چند در بسیاری کشورها از دارایی‌های دولت به نحو احسن استفاده نمی‌شود. 

به اعتقاد کارشناسان، جریان نقدی درآمدزایی و مولدسازی با روش‌های مختلفی دنبال می‌شود. نخستین و ساده‌ترین روش، فروش دارایی‌ها و خرج کردن پول آن است که در این حالت دارایی از دست دولت خارج می‌شود، بنابراین درآمد پایداری برای دولت ایجاد نشده و بودجه دارایی فروخته‌شده صرف هزینه جاری می‌شود. البته روش‌های متنوع دیگری هم مانند انتشار اوراق بهادار بر پایه دارایی یا اجاره اموال و دارایی‌ها بدون انتقال دارایی وجود دارد که منجر به ایجاد جریان درآمدساز باثباتی برای دولت می‌شود.

مشارکت با بخش‌خصوصی هم یکی از این روش‌ها تلقی می‌شود؛ برای مثال زمین دولت با سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی ساخته و از آن بهره‌برداری به عمل می‌آید، ضمن اینکه دارایی دولت از محل ساخت آن دارایی، ارزشمندتر می‌شود و دولت می‌تواند بدون انتقال مالکیت به بخش‌خصوصی از آن درآمدزایی داشته باشد. سوددهی به سهامدارانی که در سازوکار صندوق‌هایی که املاک را در اختیار می‌گیرند و با مدیریت خود از آن درآمدزایی می‌کنند و از این محل به سهامداران خود سود می‌دهند نیز ابزاری است که دولت‌ها می‌توانند از طریق آن اقدام به مولدسازی کنند؛ در این ابزار عمدتا مالکیت منتقل نمی‌شود اما درآمد پایدار است ولی در فروش، مالکیت منتقل می‌شود و درآمد ناپایدار است.

* برنامه‌های ذیل مصوبه مولدسازی 

شاید بتوان گفت مهم‌ترین برنامه‌های ذیل مصوبه مولدسازی در چند مورد ویژه خلاصه می‌شود؛ نخست، طرح رونق که هدف از آن راه انداختن چرخ پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی است. دوم، طرح بهینه‌سازی و تجمیع که هدف آن استفاده بهینه از فضاهای استاندارد اداری و خروج برخی ادارات مانند زندان‌ها به خارج از شهر یا تجمیع کارکنان ساختمان‌های پراکنده در یک ساختمان است. سوم، طرح آزادسازی که به انتقال مالکیت اماکن تفریحی، رفاهی، گردشگری و اقامتی وزارتخانه‌ها و بانک‌ها برمی‌گردد که در قالب صندوق املاک و مستغلات در اختیار مردم قرار گیرد و چهارم، طرح نجات که بر تامین سرمایه در گردش شرکت‌های دولتی تمرکز دارد.

در این میان یکی از مفاد مندرج در این مصوبه مصونیت قضایی اعضای هیات مولدسازی است که مورد نقد برخی کارشناسان قرار گرفته است. طبق این مصوبه «اعضای هیات مولدسازی نسبت به تصمیمات خود در موضوع این مصوبه از هر گونه تعقیب و پیگرد قضایی مصون هستند و مجریان تصمیمات این هیات نیز در چارچوب مصوباتی که هیات تعیین کرده است، از همین مصونیت برخوردارند». شاید در نگاه نخست این بخش از مصوبه مولدسازی عجیب به نظر برسد. این در حالی است که منظور از مصونیت قضایی اعضای هیات شامل مصونیت از جرائم شخصی خودشان با سوءاستفاده از موقعیت عضویت در هیات مثل تبانی، ارتشا و... نیست و اگر فرآیند و ضوابط مندرج در مصوبه و آیین‌نامه را رعایت نکردند، مصونیت ندارند. در واقع اگر فرآیند و احکام مندرج در مصوبه را رعایت کردند و ترتیبات تصمیم‌گیری رعایت شد و تصمیمی گرفته شد (تصمیمی که بالاترین سطوح 3 قوه در آن رای می‌دهند و شفاف همه از آن مطلع می‌شوند)، مصونیت دارند، یعنی به خاطر این تصمیم جمعی با رعایت احکام مصوبه، هیچ عضوی از هیات را مورد بازخواست و تعقیب و پیگرد قضایی قرار نمی‌دهند، زیرا اگر این سطح عالیه تصمیمات هم قابل پیگرد و تعقیب کیفری و متزلزل باشد، چندان تفاوتی با رویه پیشین وجود نخواهد نداشت.

* فواید مولدسازی برای کشور

به طور معمول همه کشورهای پیشرفته، امکان رصد و پایش دقیقی از دارایی‌های دولت را دارند و اجازه نمی‌دهند دارایی‌ها به رکود و وضعیت غیرمولد دچار شود. نتایج ۲ مطالعه‌ای که در این زمینه انجام شده یکی توسط موسسه KPMG  (موسسه‌ای فعال درباره کسب‌وکار) که 27 کشور اتحادیه اروپایی را بررسی کرده و مطالعه دیگری که کشورهای آمریکای لاتین را بررسی کرده است، نشان می‌دهد همه این کشورها یا به بهترین جایگاه مولدسازی دارایی‌های ثابت خود رسیده‌اند یا در مسیر این مولدسازی قرار دارند.

اما باید دید در صورت اجرای این مصوبه چه دستاوردهایی نصیب کشور خواهد شد. کارشناسان اقتصادی با اشاره به اینکه برخی دستگاه‌های دولتی زمین‌های بلااستفاده زیادی دارند و می‌توان این زمین‌ها را مولد کرد، بر این باورند که حتی تبدیل این زمین‌ها به فضای سبز با کمک بخش خصوصی می‌تواند سلامت شهروندان را ارتقا دهد و این به معنی مولدسازی و ایجاد ثروت است، چرا که اگر اجازه دهیم اموال دولت مانند زمین‌های بسیاری که در اختیار دارد بلااستفاده بماند، در واقع در مسیر حیف و میل کردن منابع کشور قدم برداشته‌ایم.

از طرفی معمولا املاک دولتی تثبیت خدماتی شده‌اند و برخی از این املاک و اراضی در پهنه مسکونی و تجاری قرار دارند که می‌توان با ارزش‌افزایی از خام‌فروشی آنها جلوگیری کرد. از طرفی در این طرح تغییر کاربری در مواردی امکان‌پذیر است که زمین و اراضی و املاک، خود مستعد ارزش‌افزایی باشند، در این صورت است که کمیسیون ماده ۵ با حفظ قواعد شهرسازی با مولدسازی آن موافقت خواهد کرد. همچنین در مواردی که اجازه ساخت صادر می‌شود، شهرداری 70 درصد زمین را به عنوان سرانه شهری آزاد می‌کند و اتفاقا با این کار فضای سبز و مجموعه‌های خدماتی به شهر اضافه خواهد شد. ذکر این نکته ضروری است که واگذاری و مولدسازی املاک سایر دستگاه‌های دولتی نیز می‌تواند اهرم موثری در رشد و توسعه استان‌های محروم و کم‌برخوردار در حوزه نهضت ملی مسکن و سایر پروژه‌های راهبردی استانی باشد. 

***

مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت گفت: بر اساس فرمول شورای رقابت قیمت خودرو باید تغییر کند و واقعی شود و با توجه به برگزاری جلسات، امیدواریم این هفته قیمت‌ها اعلام شود. سپهر دادجوی توکلی اظهار کرد: جلسات شورای رقابت درباره بازار خودرو در حال برگزاری است؛ این جلسه عصر امروز و سه‌شنبه نیز برگزار خواهد شد. مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت افزود: در این جلسات بررسی دستورالعمل شورای رقابت جهت تعیین قیمت پایه خودرو از جمله اخذ قیمت‌های پایه رقابتی، شناسایی ۳ خودروی مشابه خارجی و... در دستور کار قرار دارد. وی ادامه داد: تاکنون قیمت‌های محاسباتی از سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اخذ شده است و بقیه گزاره‌ها نیز در حال جمع‌آوری است و فقط مرحله اعلام قیمت مانده است.

* قیمت خودرو باید تغییر کند

توکلی در پاسخ به این سوال که هفته جاری قرار است برای فروش خودروهای داخلی ثبت‌نام انجام شود، آیا خودروها با قیمت جدید در این مرحله فروخته خواهند شد، گفت: شورای رقابت دستورالعمل تهیه کرده و این دستورالعمل متضمن فرمول جدید است، بنابراین بر اساس این فرمول باید قیمت جدید هم برای خودرو اعلام شود. مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت اضافه کرد: خودروساز زیان‌ده است و همین موضوع باعث کاهش عرضه شده است. با تغییر قیمت‌ها عرضه نیز باید افزایش یابد. در جلسه امروز هم درباره واردات خودرو در شورای رقابت صحبت شد تا از این طریق عرضه بیشتری انجام شود. وی ادامه داد: منطق شورای رقابت این است که اعلام قیمت‌های جدید خودرو چند مزیت به دنبال خود دارد؛ یکی اینکه خودروساز زیان نمی‌کند، مصرف‌کننده خودرو را با قیمت واقعی می‌خرد و قیمت‌های کذایی از بین می‌رود و با توجه به سودآور شدن بنگاه، سهامدار هم سود می‌کند.

* امیدواریم این هفته قیمت‌ها اعلام شود

توکلی درباره اینکه آیا قیمت‌های جدید این هفته اعلام می‌شود یا خیر، گفت: امیدواریم این هفته قیمت‌ها اعلام شود البته دقیق نمی‌توان گفت اما شورای رقابت امروز بعدازظهر و سه‌شنبه جلسه دارد و هر زمان ممکن است رأی نهایی و جزئیات اعلام شود. مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت درباره اینکه کدام نهاد قیمت نهایی خودرو را اعلام خواهد کرد، اظهار کرد: شورای رقابت وظیفه تعیین دستورالعمل را دارد و وظیفه قیمت‌گذاری را ندارد. تعیین قیمت از سوی شورای رقابت تخلف است و این نهاد صرفا فرمول را ارائه می‌کند. وی تصریح کرد: فعلا درباره اینکه کدام نهاد قیمت جدید خودرو را اعلام کند تعیین تکلیفی انجام نشده است.

* نحوه محاسبه قیمت پایه خودروهای داخلی

نایب‌رئیس شورای رقابت نحوه تعیین قیمت پایه خودروهای داخلی را اعلام کرد. محمود دودانگه درباره اعلام قیمت نهایی خودروهای داخلی توضیح داد: طبق دستورالعملی که در شورای رقابت مصوب شده، برای اعلام نهایی قیمت‌ها باید قیمت‌های محاسباتی سازمان حمایت اخذ شود که اخذ شده است، همچنین باید قیمت‌های پایه رقابتی را اخذ کنیم. وی ادامه داد: همچنین طبق مصوبه بنا بر این بود ۳ خودروی مشابه خارجی شناسایی شوند و یک نهاد بی‌طرف داخلی یا خارجی بعد از انجام بررسی‌های لازم، به شورای رقابت قیمت پایه رقابتی را اعلام کند تا شورا متناسب با آن بتواند قیمت نهایی را محاسبه کند.

نایب‌رئیس شورای رقابت از برگزاری جلساتی با دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت خبر داد و افزود: طبق جلساتی که با این دانشکده داشتیم، این دانشکده جمع‌بندی اولیه را برای تعیین قیمت پایه رقابتی ارائه کرد و به محض اینکه قیمت نهایی مشخص شود، شورا می‌تواند قیمت را نهایی و اعلام کند.

دودانگه ادامه داد: برای تعیین قیمت پایه، برای هر خودرویی که در داخل کشور تولید می‌شود باید ۳ خودروی مشابه خارجی شناسایی و میانگین قیمت ۳ خودروی خارجی به دلار مشخص شود. سپس قیمت با نرخ ارز مرکز مبادله به ریال تبدیل و با قیمت سازمان حمایت مقایسه شود، این خودروها درجه‌بندی شده و از A تا F طبقه‌بندی می‌شوند. متناسب با این رتبه‌بندی، یا قیمت سازمان حمایت انتخاب می‌شود یا متناسب با شرایطی که قیمت پایه رقابتی مشخص می‌شود، شورای رقابت تصمیم می‌گیرد قیمت دیگری را مبنا قرار دهد. این فرآیند شامل همه خودروهای داخلی می‌شود.

بر اساس این گزارش، ۱۶ بهمن بود که شورای رقابت به دنبال اعتقاد این سازمان بر انحصاری بودن بازار خودروهای سواری، دستورالعمل تنظیم بازار خودرو را ابلاغ و منتشر و فرمول قیمت‌گذاری خودروهای سواری را مشخص کرد.

گروه سیاسی: دادگاه قانون اساسی بلژیک با تایید قرارداد تبادل زندانیان با ایران، راه را برای بازگشت اسدالله اسدی به کشور باز کرد.

به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری رویترز، دادگاه قانون اساسی بلژیک روز جمعه درخواست اعضای گروهک تروریستی منافقین برای لغو قرارداد تبادل زندانیان میان ایران و بلژیک را که پیش‌تر در ماه ژوئیه به تصویب رسیده بود، رد کرد. قانونگذاران بلژیک ماه ژوئیه قرارداد تبادل زندانیان با ایران را تصویب کردند که امکان مبادله اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی با شهروندان بلژیکی‌ای را که به دلیل ارتکاب جرم در زندان‌های ایران به‌ سر می‌برند، میسر می‌کند.

دادگاه قانون اساسی بروکسل ماه دسامبر اجرای این توافق را بنا به درخواست اعضای گروهک تروریستی منافقین به حالت تعلیق درآورده بود. این دادگاه اما روز جمعه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد درخواست لغو قرارداد مبادله زندانیان میان ایران و بلژیک را رد می‌کند. قضات دادگاه قانون اساسی بلژیک همچنین اعلام کردند فرد مورد درخواست برای مبادله باید حق اعتراض درباره پرونده خود در دادگاه را داشته باشد. 

در این بیانیه آمده است: زمانی که دولت تصمیمی برای انتقال می‌گیرد، باید قربانیان محکوم مربوط را به گونه‌ای مطلع کند که آنها بتوانند به‌ طور موثر در صدد بررسی قانونی بودن (انتقال) باشند.

بنا بر این گزارش، «اولیویر فانده‌ کاستیل» ۴۲ ساله، یک شهروند بلژیکی است که فوریه ۲۰۲۲ (بهمن‌ماه سال گذشته) در ایران بازداشت و 2 ماه پیش به اتهام «جاسوسی» به ۱۲ سال زندان محکوم شد. دفتر الکساندر دی کرو، نخست‌وزیر بلژیک جمعه‌شب با صدور بیانیه‌ای از تصمیم دادگاه قانون اساسی ابراز خوشحالی کرد و گفت: این تصمیم تایید می‌کند که قرارداد تبادل زندانیان همه قواعد احکام حقوق بین‌الملل را رعایت کرده است. 

وی افزود: دولت همیشه این مساله را در نظر داشته است که این توافق یک ابزار حقوقی مهم برای بازگشت اولیویر فانده ‌کاستیل (زندانی بلژیکی در ایران) به کشورمان است. 

نخست‌وزیر بلژیک هفته گذشته در گفت‌وگو با رئیس‌جمهوری ایران خواستار آزادی  اولیویر فانده‌ کاستیل شده و ادعا کرده بود وی بی‌گناه است.

گفتنی است تیرماه ۱۳۹۷ بلژیک و اتریش در رفتاری خلاف آداب دیپلماتیک اعلام کردند 5 نفر از جمله یک دیپلمات ایرانی را به ظن تلاش برای بمب‌گذاری در نشست گروهک تروریستی منافقین در «ویل پنت» پاریس بازداشت کرده‌‌اند. همان زمان عنوان شد اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی و دبیر سوم سفارت ایران در اتریش در ایالت «بایرن» آلمان بازداشت شده و قرار است برای سپری کردن روند استرداد به بلژیک، در دادگاهی در «بامبرگ» حاضر شود. 

در نهایت مهر‌ماه ۱۳۹۷ دادگاه عالی «بامبرگ» در بیانیه‌ای اعلام کرد ۲۷ سپتامبر (۵ مهر) با استرداد دیپلمات یاد شده به بلژیک موافقت کرده است. 10 مهرماه ۹۷ نیز بیانیه‌ای توسط ۳ وزیر دولت فرانسه و طرح اتهامات ناروا به این دیپلمات ایرانی مبنی بر دخالت در عملیات خرابکاری در تجمع گروهک تروریستی منافقین صادر شد. در نهایت ۱۶ مهرماه ۱۳۹۷ این حکم (استرداد اسدی از آلمان به بلژیک) اجرا شد و از آن زمان این دیپلمات ایرانی در بلژیک زندانی است.

گروه بین‌الملل: کمی بیش از ۲ سال از عمر دولت دموکرات‌ها در آمریکا می‌گذرد و بار دیگر شاهد ترامپیدن بایدن برخلاف تمام ادعاهای ضدترامپی‌اش هستیم؛ حکم به ممنوعیت کامل یک شبکه اجتماعی بین‌المللی پرطرفدار که تقریبا هیچ رویکرد سیاسی یا دست‌کم غرب‌ستیزانه‌ای ندارد در نیمی از ایالات‌آمریکا یعنی دقیقا اجرای همان طرحی که ترامپ تحت لوای تحریم چین در سر داشت. رئیس‌جمهور پیشین یانکی‌ها تابستان ۲۰۲۰ در آخرین روزهایش در کاخ سفید، فرمان ممنوعیت فعالیت تیک‌تاک در این کشور را صادر و تنها شرط ادامه کار آن را قرار گرفتن تحت مالکیت آمریکایی‌ها عنوان کرد. حال عجیب نیست که در برافراشتن علنی پرچم جنگ‌ علیه آزادی بیان توسط لیبرال‌های واشنگتن، اکثریت جمهوری‌خواهان مجلسین کنگره هم با دموکرات‌ها همصدا شده‌‌اند. الاغ‌های حاکم و فیل‌های اپوزیسیون بر سر هر چه با هم رقیب باشند، در بستن فضای افکار عمومی با هم رفیقند، البته در این مورد جمع رفقای غربی جمع است و اتحادیه اروپایی و کانادا هم استفاده از شبکه اجتماعی تیک‌تاک را منع می‌کنند. دیپلمات‌ها و سیاستمداران غربی که یکی از کار‌ویژه‌های‌شان پیدا کردن یک مورد هر چند کوچک سانسور یا محدودیت رسانه‌ای در گوشه‌ای از جهان و سر دادن فریاد «وا آزادیا» است - موضوع فیلترینگ سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی مثل فیسبوک، توئیتر و اینستاگرام که توسط سازمان‌های حقوق بشری و دولت‌های غربی حامی آنها به عنوان اقدامی علیه آزادی بیان برشمرده می‌شود که بماند - حالا به یک باره در اقدامی هماهنگ، یک رسانه نسل جدید عمدتا جوان‌پسند را با یک میلیارد کاربر در سراسر دنیا، ممنوع‌الاستفاده کرده‌اند! آن هم نه به اتهام محتوای نامناسب، فیک‌نیوز یا بروز خطا یا مشکلی از سوی میلیون‌ها عضو آن یا حتی دخالت در انتخابات دیگر کشورها، بلکه تنها به جرم یک اتهام اثبات نشده! جرمی که بایدن و شرکایش برای تیک‌تاک قائل شده‌اند.

اگر اتهاماتی که از سوی هر ۲ دولت ترامپ و بایدن به شرکت چینی هواوی وارد می‌شد نیز بر مبنای منطق رقابت‌های فناورانه و تضادهای امنیتی میان شرق و غرب وارد می‌شد پذیرفتنی باشد اما اتهامات وارد شده علیه شرکت بایت دنس، شرکت مادر تیک‌تاک بسیار مبهم به نظر می‌رسد. اتهامات از اوت 2020 در قالب یک لایحه دولتی شکل گرفتند که بر مبنای آنها دولت جمهوری‌خواه وقت در اوج سیاست‌های چین‌ستیزانه‌اش، شرکت بایت دنس را صرفا بر اساس شایعات و نه گزارش یک نهاد صاحب صلاحیت تخصصی یا شهادت کارشناسان در کنگره و حتی حکم دادگستری متهم به رصد کاربران تیک‌تاک در ایالات‌متحده به نفع دولت چین کرد.

دونالد ترامپ پس از آن فرمان اجرایی توقف تراکنش‌های این شبکه را در صورت فروخته نشدن شرکت بایت دنس به سهامداران آمریکایی امضا کرد اماپس از آن با واگذاری 40 درصد سهامش به مالکان آمریکایی که طبق قانون اساسی این کشور دیگر متعلق به ایالات‌متحده محسوب می‌شود، به نظر نمی‌رسید دیگر هیچ بهانه سازمانی درباره ماهیت شرکت مادر در میان باشد اما  با روی کار آمدن دولت بایدن، رویکرد ترامپی درباره این شبکه اجتماعی و البته اغلب رسانه‌های فراگیر غیرغربی توسط دموکرات‌های مدعی آزادی بیان ادامه یافت. فرمان سال 2021 تفحص وزارت بازرگانی درباره فعالیت تیک‌تاک، نخستین اقدام بود. وقتی دولت آمریکا در سال 2022 شرکت مادر تیک‌تاک را به نقض حریم خصوصی کاربرانش بخاطر دسترسی کارمندان دفتر این شرکت در چین به اطلاعات کاربران آمریکایی متهم کرد، بایت دنس اعلام کرد 100 درصد ترافیک کاربرانش در این کشور را به ابر اوراکل که یک شرکت آمریکایی است واسپاری کرده و دیگر هیچ اطلاعاتی به مرکز چین ارسال نمی‌شود. با این حال از همان زمان مشخص بود که بهانه‌جویی‌های یانکی‌ها را پایانی نیست، چرا که رهبران سیاسی تمامیت‌خواه واشنگتن حتی تحمل فعالیت بین‌المللی یک شبکه اجتماعی غربی غیرآمریکایی را ندارند، چه رسد به اینکه سهام اصلی آن همچنان در اختیار رقیب شرقی‌شان باشد. 

* جنگ بر سر نسل Z

تیک‌تاک تنها ظرف 6 سال به یک میلیارد کاربر دست یافته است. این شبکه اجتماعی  با رویکرد غالب سرگرمی و موضوعات مورد علاقه نسل جدید، به 40 زبان مختلف از همان ابتدا تمایل داشته برای کاربران جوان‌تر جذاب باشد. بی‌دلیل نیست که 41 درصد کاربرانش بین 16 تا 24 سال دارند. اینها همان نسل Z معروف هستد. جالب اینکه  43 درصد کاربران جدید از هند می‌آیند که حساسیت‌های خاص خودش را نسبت به چینی‌ها دارد ولی تا امروز هیچ واکنش خاصی به آن نشان نداده است. 

به گزارش تارنمای وایرد، نقشه جغرافیایی کاربران تیک‌تاک حاکی از آن است که در سه ماهه اول سال 2022، بیش از 100 میلیون کاربر فعال ماهانه در ایالات‌متحده و 23 میلیون کاربر در بریتانیا وجود داشته است. هر کاربر آن به طور میانگین روزانه یک ساعت و 25 دقیقه را در برنامه صرف کرده، 17 بار آن را باز و 90 درصد وقت آزاد خود را در این برنامه سپری می‌کند. جوانگرایی این شبکه در مقایسه با بالا رفتن میانگین سنی کاربران شبکه‌های آمریکایی چون دو شعبه مهم متا - فیس بوک و  اینستاگرام - که همان نسل تازه‌وارد سایبری ۲ دهه گذشته بوده‌اند، تبدیل به یک تهدید راهبردی برای کشورهای غربی شده که احساس می‌کنند در حال واگذاری نسل مولد تازه‌وارد هستند.

* آمریکا بزرگ‌ترین کنترل‌کننده شبکه‌ها

تیک‌تاک در متن جنگی همه‌جانبه از سوی غرب علیه رقبا و مخالفانش قرار گرفته که با تیک‌تاک ساعت هر لحظه بحرانی‌تر می‌شود. این در حالی است که اعترافات و افشاگری‌ها درباره همکاری شبکه‌های اجتماعی بزرگ با نهادهای امنیتی آمریکا مثل اف‌بی‌آی، سازمان سیا و حتی به طور مستقیم با کارزار انتخاباتی جو بایدن، دفتر تبلیغاتی کاخ سفید و وزارت ارتباطات این کشور روز به روز بیشتر می‌شود. دامنه این رسوایی‌ها از افشاگری‌های تاریخی ادوارد اسنودن، مقاطعه‌کار پیشین و فراری آژانس امنیت ملی ایالات‌متحده درباره جاسوسی نهادی اطلاعاتی این کشور از تمامی مردم جهان از طریق شبکه‌های اجتماعی، جست‌جوگرهای اینترنتی، خدمات‌رسانان ایمیل و پیام‌رسان‌ها در سال 2013 آغاز شد و سپس با نخستین صحبت‌های علنی مارک زاکربرگ درباره اعمال فشار دولت اوباما بر فیسبوک برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات حساب‌هایش در همان سال وارد مرحله جدیدی شد. پس از آن افشاگری‌ها حتی در سطح رئیس‌جمهور آمریکا و روسای دستگاه‌ها و نمایندگان و سناتور و شخصیت‌های برجسته‌ای چون ایلان ماسک تا امروز ادامه یافته است. آخرین دور آنها حاوی انتشار سلسله گزارش‌هایی محرمانه است که نشان می‌دهد کار دستگاه‌های امنیتی و دولتی آمریکا از نظارت بر تمام شبکه‌های اجتماعی بزرگ دنیا که همگی در آمریکا ثبت شده‌اند از فیسبوک و توئیتر و اینستاگرام گرفته تا پینترست و خود تیک‌تاک گذشته و به انتساب ناظران مستقر در دفتر این رسانه‌های اجتماعی همراه با جلسات منظم با مدیران آن روی آورده‌اند.

* قانون آمریکایی علیه آزادی بیان

از اواسط سال 2022، اف‌سی‌سی (کمیته ارتباطات فدرال) وابسته به دولت آمریکا با ارجاع به برخی گزارش‌ها، نخستین هشدارهای تخصصی را درباره ادامه کار این شبکه به گوگل و اپل داد و از آنها خواست دسترسی دانلود آن را از روی اپلیکیشن‌های خود حذف کنند. اولین بار که یک نهاد امنیتی آمریکایی بر ادعای دولت‌های ترامپ و بایدن صحه گذاشت. تنها 5 ماه پیش در نوامبر 2022 بود که دفتر تحقیقات فدرال پلیس (اف‌بی‌آی) برای نخستین بار به ‌طور رسمی به نمایندگان کنگره درباره استفاده احتمالی دولت چین از اطلاعات کاربران آمریکایی مشاوره داد. پس از آن قانون‌گذاران جمهوری‌خواه و حامی ترامپ بیش از دموکرات‌ها به تکاپوی تهیه لایحه‌ای برای ممنوع ساختن فعالیت آنچه شبکه چینی می‌خواندند، افتادند. به این ترتیب فرمان اجرایی ترامپ برای ممنوع‌سازی استفاده از تیک‌تاک در قالب قانون رسمی تحت عنوان «جلوگیری از تهدید ملی جاسوسی بر اینترنت، سانسور و نفوذ ظالمانه و یادگیری الگوریتمی توسط حزب کمونیست چین» احیا شد. ابتدا دولت بایدن بر اساس این قانون ضرب‌الاجلی 30 روزه را برای همه ادارات فدرال تعیین کرد تا کارکنان‌شان نسخه‌های این برنامه را از گوشی‌های هوشمند شخصی خود حذف کنند. 

در نهایت هفته گذشته در ابتدای دوره‌ای که از آن به «کارزار گشایش فشار همه‌جانبه چین» تعبیر شده، ائتلافی از نمایندگان دموکرات و جمهوریخواه کنگره، تیر خلاص را به آزادی بیان در آمریکا شلیک کردند. چهارشنبه گذشته لایحه‌ای که هدف آن ظاهرا شفاف‌سازی درباره غیرقابل اجرا بودن و ممنوعیت مربوط به اشتراک‌گذاری داده‌های شخصی حساس بر اساس قانون اختیارات اقتصادی اضطراری است، با ۲۴ رای موافق در مقابل ۱۶ رای مخالف در کمیته روابط خارجی خانه نمایندگان کنگره به تصویب رسید. کماکان هیچ سند و گزارش تخصصی مبنی بر دسترسی و سوءاستفاده دولت چین از اطلاعات کاربران تیک‌تاک در این لایحه دیده نمی‌شود و تنها منطق آن کماکان چینی بودن مالکیت سهام اکثریت شرکت مادر است. حالا دست جو بایدن باز است تا بر اساس این قانون جدید، تیک‌تاک را با بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر در آمریکایی ممنوع سازد.

* تیک‌تاک؛ اسب تروای چین؟

دومینوی ممنوعیت آنچه اپلیکیشن چینی خوانده می‌شود در کشورهای غربی توسعه می‌یابد. بدین ترتیب اپیدمی فوبیای غرب نسبت  به تیک‌تاک، از اقدام هماهنگ برای تصویب قوانینی مشابه علیه آن آشکار می‌شود. کاربرد اصطلاحات جنگی در این مورد توسط برخی کارشناسان امنیتی آمریکایی، بحران را عمیق‌تر می‌کند. آنها تیک‌تاک را اسب تروای چین در قلمرو غرب می‌خوانند.  در جدیدترین مرحله از جنگ رسانه‌ای میان غرب و شرق، پارلمان اروپا، کمیسیون اروپا و شورای اتحادیه اروپایی نصب تیک‌تاک در دستگاه‌های کارکنان این نهادها را ممنوع اعلام کردند. این اقدام پس از اقدام مشابه دولت فدرال، کنگره و بیش از نیمی از ۵۰ ایالت آمریکا انجام می‌شود. کانادا هم استفاده از تیک‌تاک در دستگاه‌های دولتی را ممنوع کرده است. چین در برابر این اتهامات واکنش نشان داده و از طریق حزب حاکم کمونیست، بسیاری از پلتفرم‌های شبکه اجتماعی و پیام‌رسان‌های خارجی از جمله یوتیوب، توئیتر، فیسبوک، اینستاگرام و خود تیک‌تاک را مسدود کرده است. البته نسخه چینی تیک‌تاک که دوین (Douyin) نام دارد مجاز است، اگرچه محتوای آن، مشابه محتوایی که در تیک‌تاک اصلی دیده می‌شود نیست. مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین دیروز در کنفرانسی مطبوعاتی  با زیر سوال بردن تصمیم اخیر نهادهای اتحادیه اروپایی اعلام کرد این اتحادیه بر خلاف ادعای خود مبنی بر اینکه آزادترین بازار دنیاست اما تدابیر محدودکننده و سرکوب‌کننده غیرمعقول علیه شرکت‌های کشورهای دیگر به کار بسته است. او ادامه داد: «این امر به اعتماد جامعه جهانی به فضای کسب‌وکار در اتحادیه اروپایی لطمه وارد خواهد کرد. اتحادیه اروپایی باید حرف خود را با عملش تطبیق داده، به اقتصاد بازار و رقابت منصفانه احترام گذاشته و سوءاستفاده از مفهوم امنیت ملی را متوقف و یک فضای کسب‌و‌کار باز، منصفانه، شفاف و غیرتبعیض‌آمیز برای همه شرکت‌ها ایجاد کند». واضح است ایجاد حساسیت روی فعالیت تیک‌تاک، نه بر اساس داده‌های واقعی امنیتی  بلکه صرفا به منظور ایجاد جنگ روانی علیه چین انجام می‌گیرد. تیمور فومنکو، کارشناس روسی معتقد است رفتار آمریکا و شرکای غربی‌اش در این زمینه نمونه‌ای کلاسیک از ایجاد هیستری جمعی است که از دوره جنگ سرد به یادگار مانده است. آمریکا و کشورهای تحت امر سیاسی‌اش وارد یک دوره جدید چین‌هراسی پس از دهه‌های میانی قرن بیستم میلادی شده‌اند؛ پروپاگاندایی که در آن زمان به هیچ نتیجه خاصی جز پذیرفتن پیشرفت و قدرت اژدهای زرد و رسیدن آن به جایگاه امروز نرسید. البته شاید این بار این جنگ روانی دست‌کم یک نسل از رای‌دهندگان دموکراسی تمامیت‌خواه غربی را به سوی یک جنگ جهانی میان غرب و شرق سوق دهد.

دیدارهای هفته بیست و دوم لیگ برتر فوتبال امروز با انجام ۴ مسابقه آغاز می‌شود که تیم‌های سپاهان و پرسپولیس برای صدرنشینی با هم کورس می‌گذارند و شاید تراکتور هم مدعی جدید قهرمانی شود. حساس‌ترین بازی‌ها در تبریز و اصفهان برگزار می‌شود و تیم‌های اول و دوم جدول لیگ به مصاف رقبای خود می‌روند و شاهد یک کورس هیجان‌انگیز قهرمانی خواهیم بود.

* سرنوشت قهرمانی در ورزشگاه خالی

مصاف تراکتور - پرسپولیس یکی از مسابقات تعیین‌کننده در سرنوشت قهرمانی لیگ محسوب می‌شود. پرسپولیس ۴۲ امتیازی اکنون با یک امتیاز کمتر نسبت به سپاهان در رده دوم ایستاده است. از سویی تراکتور هم ۵ هفته بدون باخت را پشت سرگذاشته و با ۳۶ امتیاز در رده پنجم جدول لیگ است. هواداران تراکتور معتقدند اگر بتوانند در این بازی برنده شوند، شانس قهرمانی در لیگ برتر همین فصل را هم خواهند داشت. هر چند این مسابقه با حکم کمیته انضباطی بدون تماشاگر برگزار خواهد شد و به همین دلیل در ورزشگاه شهید سردار سلیمانی تبریز به جای ورزشگاه یادگار امام برگزار می‌شود. تراکتور در این مسابقه ۲ بازیکن مطرح خود یعنی هاشم‌نژاد و هادی محمدی را ندارد. هاشم‌نژاد هفته گذشته یکی از ۳ گل زیبای تیمش را به نفت آبادان زد و محمدی هم از جمله مدافعان مستحکم تیم محسوب می‌شود. پرسپولیس اما شرایط پرنوسانی در این هفته‌ها داشته است. هر چند اکنون بازیکنان آماده‌ای در خط حمله دارد، با این حال تراکتور با ۲۷ گل ‌زده یک گل هم از پرسپولیس بیشتر ‌زده اما گلزنی به پرسپولیس کار دشواری است. سرخپوشان در این فصل فقط ۹ گل خورده‌اند و یکی از مستحکم‌ترین خطوط دفاعی لیگ را دارند، البته یکی از این گل‌ها را از تراکتور در بازی رفت دریافت کرده‌اند. مسابقه رفت ۲ تیم یک بر صفر به سود تراکتور به پایان رسید، البته آن زمان بردیف هدایت تراکتوری‌ها را در دست داشت و اکنون پرسپولیسی‌ها برای جبران آن شکست به تبریز می‌روند تا مقابل تیم خمز صف‌آرایی کنند. نتیجه این بازی جز هواداران تراکتور، برای دیگر مدعیان لیگ از جمله سپاهان و استقلال هم اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. پرسپولیس امیدوار است با ۳ امتیاز از تبریز به تهران بازگردد تا شاید دوباره به صدر جدول برسد اما کار راحتی مقابل تراکتور لالیگایی که هدایتش را پاکو خمز اسپانیایی برعهده دارد، ندارد.

* خمز: برخلاف تراکتور پنالتی‌های زیادی برای پرسپولیس گرفته‌اند

سرمربی تیم فوتبال تراکتور می‌گوید: برای تیمی مثل پرسپولیس این همه پنالتی می‌گیرند ولی تاکنون برای ما پنالتی نگرفته‌اند، شاید چیزهایی وجود دارد. پاکو خمز در نشست خبری پیش از بازی با پرسپولیس، درباره تغییر شیوه بازی سرخپوشان پایتخت و استفاده از ضدحملات و اینکه چه تاکتیکی برای در اختیار داشتن بیشتر توپ دارد، اظهار داشت: پرسپولیس تیم خوبی است و برای کنترل کردنش کار سختی داریم. بازیکنان خیلی خوب، تکنیکی و سریعی دارد. سعی خواهیم کرد توپ را در اختیار داشته باشیم و حفظ توپ کنیم. همچنین وقتی توپ را از دست می‌دهیم، نباید به هم ریخته باشیم و باید فضای کمتری به حریف بدهیم. سرمربی تراکتور درباره کارت زرد گرفتن متوالی برخی بازیکنانش مثل هادی محمدی در شرایطی که خودش تاکید کرده باید کارت زردهای این تیم کمتر شود، توضیح داد: این ریسک را قبول کرده‌ام. تیم ما کامل بازی می‌کند و وقتی چنین ریسکی انجام می‌دهید، گاهی مواقع مجبور به خطا کردن می‌شوید. از تیم خود می‌خواهم صد در صد بازی کند و اگر به بازیکنانم بگویم در زمین حریف 60 درصد بازی کنند، تعداد کارت زردها پایین‌تر می‌آید. طبیعی است برخی مواقع ما باید این کار را انجام دهیم. سرمربی تراکتور درباره وضعیت سیدمحمد حسینی هم بیان کرد: این بازیکن مشکلی برای همراهی تراکتور ندارد. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چقدر به استفاده از بازیکنان جوان اعتقاد دارید؟ بیان کرد: من به تمام بازیکنانم اعتقاد دارم و سن و سال مهم نیست. هر بازیکنی بتواند کمک کند، از او استفاده می‌کنم. وی در پاسخ به این سوال که آیا تراکتور می‌تواند قهرمان شود، اظهار داشت: معتقدم پرسپولیس، استقلال، سپاهان و گل‌گهر برای قهرمانی برنامه‌ریزی کرده‌ و هزینه‌های زیادی انجام داده‌اند. قهرمانی برای ما وظیفه نیست، بلکه یک رویاست که اگر دست یابیم، بسیار لذتبخش است. باز هم تاکید می‌کنم بار قهرمانی روی دوش تیم ما نیست.

خمز در بخش دیگری از اظهاراتش با انتقاد از اینکه تاکنون به نفع تراکتور پنالتی گرفته نشده است، گفت: برای تیمی مثل پرسپولیس این همه پنالتی می‌گیرند ولی تاکنون برای ما پنالتی نگرفته‌اند. شاید چیزهایی وجود دارد. آیا قضاوت برای استقلال و پرسپولیس با تراکتور یکسان است؟ اینکه امسال برای تیم ما پنالتی نگرفته‌اند، عجیب نیست؟ شاید هم من منفی فکر می‌کنم. وی درباره میزان آمادگی محمد عباس‌زاده هم گفت: عباس‌زاده می‌تواند با تلاش بیشتر به روزهای خوبش بازگردد. اسدی شرایط فوق‌العاده‌ای دارد و عباس‌زاده و پاکدل هم دیگر مهاجمان من هستند که بموقع از آنان استفاده خواهم کرد. اگر به جای اسدی از بازیکن دیگری استفاده کنم، برای همه سوال پیش می‌آید که چرا بازیکن آماده را روی نیمکت قرار داده‌ام. عباس‌زاده باید سخت تلاش کند تا به بهترین شرایط آمادگی برسد. این بازیکن جزو بهترین مهاجمان لیگ ایران در زدن ضربات آخر است. سرمربی تراکتور در پایان تاکید کرد: بازی کردن یا نکردن رومرو گومز، سورپرایزمان برای این بازی نیست؛ هدف ما ارائه بازی خوب و کسب نتیجه است.

* اصفهانی‌ها صدرنشین می‌مانند؟

سپاهان اصفهان صدرنشین لیگ برتر است و اگر در بازی خانگی امروز خود مقابل هوادار پیروز شود، همچنان صدرنشین باقی خواهد ماند اما در صورت از دست دادن امتیاز ممکن است پرسپولیس با برد برابر تراکتور از زردپوشان اصفهانی سبقت بگیرد و به صدر برسد. ساکت الهامی، سرمربی تیم هوادار تلاش می‌کند تیمش در نیمه بالایی جدول لیگ باقی بماند. آنها در حاضر با ۲۵ امتیاز نهم هستند. از سویی سپاهان هفته گذشته ۲ امتیاز حساس مقابل آلومینیوم اراک از دست داد و هوادار هم در خانه از مس رفسنجان شکست خورد، پس هر دو تیم به دنبال امتیاز هستند، البته توان سپاهان خیلی بیشتر از هوادار است و در بازی رفت هم سپاهان ۲ بر یک پیروز شد.

برنامه مسابقات هفته بیست و دوم لیگ برتر

یکشنبه ۱۴ اسفند

پیکان تهران- ذوب‌آهن  اصفهان (ساعت ۱۵- ورزشگاه  انقلاب کرج)

تراکتور تبریز- پرسپولیس (ساعت ۱۶- ورزشگاه  شهید سلیمانی تبریز)

مس رفسنجان- صنعت نفت آبادان (ساعت ۱۷- ورزشگاه  شهدای مس رفسنجان)

فولاد مبارکه سپاهان اصفهان - هوادار تهران (ساعت ۱۸- ورزشگاه  نقش‌جهان اصفهان)